ABD Başkanı Donald Trump'ın Kanada ve Meksika'ya yönelik gümrük vergileri, Kuzey Amerika'daki otomobil üreticilerinin üretimini tehdit edecek ve yaklaşık çeyrek trilyon dolarlık ticaretin sekteye uğramasıyla birlikte rekor araç fiyatlarını daha da yükseltecek.

Trump Cumartesi günü iki ülkeden yapılan ithalata yüzde 25 gümrük vergisi getirme uyarısını yerine getirdi ve bu hamle için ABD sınırları üzerinden göçmen ve uyuşturucu akışının yanı sıra büyük ticaret açıklarını suçladı. Bir sürpriz olmazsa, tarifeler Salı günü saat 12:01'de yürürlüğe girecek ve üreticilere ne yapacaklarını bulmaları için 48 saatten az bir süre tanıyacak.

Kanada Otomotiv Parçaları Üreticileri Derneği Başkanı Flavio Volpe “Otomobil sektörü bir hafta içinde kapanacak, yüzde 25'lik oranla, bizim sektörümüzde hiç kimse kârlı bir iş yapamaz" dedi.

Otomotiv danışmanı AlixPartners'ın araştırmasına göre, gümrük vergileri ABD'de her yıl satılan 16 milyon aracın neredeyse dörtte birini ve bu araçlara giren parça ve bileşenleri 2024 yılında toplam 225 milyar dolarlık bir ithalat pazarını anında vuracak. Araştırmaya göre gümrük tarifeleri sektöre 60 milyar dolar maliyet getirecek ve bunun büyük bir kısmı tüketicilere yansıyacak.

Meksika Otomotiv Distribütörleri Derneği (AMDA) Başkanı Guillermo Rosales, Meksika'daki otomobil üreticilerinin hem daha fazla parça hem de araç ithal ederek hazırlık yaptıklarını, bunun da ilk birkaç hafta içinde darbeyi hafifletebileceğini söyledi.

Otomobil bileşenleri üretim sırasında ABD sınırlarını sekiz kez geçebiliyor ve bu da her üç ülkeden gelen malzemelere dayanan genişleyen bir sektöre vergi yükü getiriyor. Wolfe Research analistleri, tedarik zincirinin tüketici ayağında, yeni bir otomobilin ortalama fiyatının yaklaşık 3 bin dolar artabileceğini ve zaten tüm zamanların en yüksek seviyelerine yakın olan fiyatların satın alınabilirliğini daha da zorlayabileceğini söyledi.

Parça tedarikçisi Continental AG'nin Kuzey Amerika işinin CEO'su Aruna Anand bir röportajda “Çok fazla etkisi olacak. Asıl soru, fiyatı kimin karşılayacağı ve bu fiyatı karşılayabilecek miyiz yoksa son tüketiciye mi aktarılacak?” dedi.

Trump'ın ilk döneminde ABD, Kanada ve Meksika arasındaki serbest ticaret anlaşmasını yeniden müzakere etmesinden bu yana, bu ülkelerdeki otomobil üreticileri Kuzey Amerika'da üretilen parçalar için daha yüksek eşikleri karşılamak zorunda kaldı, ancak üçlü ticaret vergiye tabi olmadı. Başkan'ın yeni gümrük vergileri, önümüzdeki yıl gözden geçirilmesi beklenen anlaşmayı altüst ediyor.

Windsor, Ontario ve Detroit gibi otomobil üretim merkezleri ve Meksika'daki birçok eyalet için etkilerinin hemen ortaya çıkması muhtemel.

Ford Motor Co. şirketinin Windsor'daki motor fabrikasında çalışan işçileri temsil eden yerel bir sendikanın başkanı olan John D'Agnolo, “Binlerce ve binlerce işin kaybedilmesinden bahsediyoruz. Bu tür bir işi kaybedersek Windsor'da gerçekten hayalet bir kasaba oluruz" dedi.

Ontario Başbakanı Doug Ford, sadece Kanada'nın en kalabalık eyaletinde, çoğu otomotiv sektöründe olmak üzere 500 binden fazla işin kaybedilebileceği uyarısında bulundu.

Sektör uzmanları, Trump'ın istediği gibi bir aracın her bir parçasının ABD tedarik zinciri içinde tedarik edilmesinin zor bir talep olduğunu söyledi. Trump seçim kampanyası sırasında, korumacı politikalarının imalat işlerini ABD'ye geri getireceğini, geliri artıracağını ve ülkenin ticaret açığını azaltacağını vaat etti. Analistler, üretimin kaydırılmasının ve yeni istihdam yaratılmasının yıllar alabileceği konusunda uyardılar.

ABD'nin en büyük otomobil üreticisi General Motors, şirketin uzun vadede mantıklı olduğundan emin olmadığı sürece üretimini kaydırmayacağını söyledi.

CEO Mary Barra 28 Ocak'ta analistlere verdiği demeçte “Tedarik zincirimiz, lojistik ağımız ve montaj tesislerimizde çalışıyoruz, böylece kısa vadeli etkileri azaltmaya hazırız. Bu eylemlerin çoğu maliyetsiz ya da düşük maliyetli. Yapmayacağımız şey, netlik olmadan büyük miktarda sermaye harcamaktır" ifadesini kullandı.

Detroit merkezli şirket, Chevrolet Equinox EV ve Blazer EV'yi Meksika'nın Ramos Arizpe kentindeki bir fabrikadan ithal ediyor ve Silao'da büyük kamyonetler üretiyor.

GM Mali İşler Müdürü Paul Jacobson geçen hafta yaptığı açıklamada, şirketin gümrük vergileri beklentisiyle Kanada ve Meksika'daki envanterini azalttığını söyledi. Bir sözcüye göre, otomobil üreticisi bu araçların sevkiyatını da hızlandırdı.

Meksika'da INA olarak bilinen Ulusal Otomobil Parçaları Endüstrisi Birliği İcra Kurulu Başkanı Francisco González, gümrük vergilerinin ülkenin otomobil parçaları sektöründeki büyümeyi bu yıl öngörülen yüzde 2'den sıfıra indirebileceğini söyledi. González, fiyat artışlarının hızla tüketicilere yansıtılacağını belirtti ve "Otomotiv endüstrisi böyle bir karara kısa vadede uyum sağlayamaz” dedi.

Bir tedarikçi, Meksika'da üretilen belirli parçalardaki marjlarının sadece yüzde 2 ila yüzde 10 arasında olduğunu, bu nedenle tarifenin eklenmesinin her bir bileşen için yüzde 23'e varan bir kayıp anlamına geleceğini söyledi.

Trump'ın göçmenler ve uyuşturucu ticaretiyle ilgili şikayetlerinin yanı sıra Başkan Sheinbaum, Çin'in ABD'ye ucuz mal göndermek için Meksika'yı bir “arka kapı” olarak kullandığına dair endişelerini de dile getirdi. ABD seçimlerinden bu yana Başkan Claudia Sheinbaum, Asya'dan ithal edilen ucuz mallara kendi gümrük vergilerini ekledi ve odağını yerel üretime kaydırdı. ABD vergilerine karşı misilleme yapma sözü verdi.

Sheinbaum, 29 Ocak gibi kısa bir süre önce, ülkenin herhangi bir ticaret vergisinden kaçınacağından emin görünüyordu.

Gonzalez, Çin otomobil parçalarının Meksika üzerinden ABD'ye girdiği yönündeki endişelerin abartıldığını, Meksika'da satılan parçaların yüzde 3'ünden azının Çin'den ithal edildiğini söyledi. Yine de tedarikçilerin Asya yapımı parçalara alternatifler bulmak için çalıştığını belirten Gonzalez, somun, cıvata, plastik ve reçineler gibi düşük maliyetli bileşenlerin yanı sıra bazı yazılımların da değiştirilmesinin en kolayı olduğunu söyledi.

Toronto-Dominion Bank'ın araştırmasına göre Meksika'nın ABD otomobil pazarındaki payı son 40 yılda istikrarlı bir şekilde arttı ve 2008 mali krizi sırasında Kanada'yı geride bıraktı.

Kanada hükümeti ise 106 milyar dolar ABD malına karşı yüzde 25 gümrük vergisi uygulama sözü verdi. Görevden ayrılan Başkan Justin Trudeau'nun yönetimi, Ontario'nun üretim merkezlerinde elektrikli araç üretimi için yatırımları güvence altına almaya çalışarak Honda Motor Co Ltd. ve Volkswagen AG gibi firmaların bölgede batarya ve montaj tesisleri kurmak için on milyarlarca dolar taahhüt etmesini sağladı.

Kanada'nın ABD ile otomobil ticareti ilişkisi, Henry Ford'un Ford Model T'nin üretiminin bir kısmını Detroit Nehri'nin Kanada tarafındaki fabrikalara yaptırdığı 1920'li yıllara kadar uzanıyor. Ülkenin otomobil endüstrisi halen Windsor'un Detroit'e 1,5 mil (2,4 kilometre) uzunluğundaki Ambassador Köprüsü ile bağlandığı bu bölgede yoğunlaşmış durumda.

Yaklaşık bir yıl önce Windsor'da küçük bir otomobil parçası üreticisi olan Laval Tool, Tesla Inc. şirketine Cybertruck için kalıp tedarik etmek üzere iki yıllık bir sözleşme imzaladı.

Laval'ın icra kurulu başkanı Jonathon Azzopardi'ye göre kalıplar için kullanılan malzemelerin çoğu Kanada'dan temin ediliyor.

Ancak fabrikasında kullanılan çelik ABD'den ithal ediliyor. Bu da zaten kalıp başına 500 bin dolara mal olan sürecin daha da pahalı hale geleceği anlamına geliyor.

Azzopardi “ABD'den gelen çelik için gümrük vergisi ödeyeceğim. Sonra kalıp ABD'ye geri dönmek üzere yola çıktığında da gümrük vergisi ödeyeceğim. Bu bizi rekabet edemez hale getirecek ve iş kaybedeceğiz" dedi.

2022 yılının başlarında Windsor'daki otomotiv işçileri, Kanada'nın Covid-19 karantina kurallarını protesto edenlerin köprüye erişimi engellemesinin ardından, iki ülke arasındaki tedarik zinciri kesintiye uğradığında neler olduğuna bir göz attı.

APMA'dan Volpe, “Parçaların sınırı her iki yönde de geçememesinden sonraki 24 saat içinde Ontario, Michigan, Teksas ve Missouri'de otomobil üretimi durdu” dedi.

S&P Global Mobility'nin tahmin stratejisi başkan yardımcısı Michael Robinet, otomobil üreticilerinin gümrük vergileri uygulamaya konur konmaz hemen yeniden üretim kesintisine gitmelerinin muhtemel olduğunu söyledi.

Robinet, aynı hacimde araç üretmeye devam etmeleri halinde, tüketiciler gümrük vergilerini beklemeye çalışırken araçların ABD'ye sevk edilme riskinin ortaya çıkacağını söyledi.

Robinet, “Otomobil üreticileri ve tedarikçileri yüksek tarifeli ürünler üretmekten vazgeçecektir” dedi. “Üretim ve satışların düşmesini bekliyoruz” ifadesini kullandı.

Kaynak: Big Para ve Anadolu Ajansı