Çin Ticaret Bakanlığı Cuma günü yaptığı açıklamada, ABD ile bir ticaret anlaşması imzaladığını duyurdu. Bu gelişme, iki büyük ekonomi arasındaki büyük bir ticaret savaşının önlenmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Yapılan resmi açıklamada, Çin’in kontrollü maddelerin ihracat izinlerini vermeye devam edeceği ve buna karşılık ABD’nin Çin’e karşı aldığı bir dizi kısıtlayıcı tedbiri 'uygun şekilde iptal edeceği' belirtildi.
Açıklama, ABD Başkanı Donald Trump’ın Perşembe akşamı Beyaz Saray’da gazetecilere verdiği kısa demeç sonrası geldi. Trump, "Dün Çin ile bir anlaşma imzaladık" demekle yetindi ve ayrıntı vermedi.
İlk temaslar Mayıs başında Cenevre’de gerçekleşmiş ve taraflar bu görüşmelerde karşılıklı olarak büyük çaplı gümrük vergisi artışlarını ertelemişti. Bu vergiler, iki ülke arasındaki ticaretin büyük ölçüde durmasına neden olabilirdi. Daha sonra Londra’daki görüşmeler, müzakerelerin çerçevesini oluşturmuştu. Trump’ın bahsettiği anlaşma da bu çerçevenin resmileşmiş hali olarak değerlendiriliyor.
Çin, bu hafta başında yaptığı açıklamada, elektrikli araçlar gibi yüksek teknoloji ürünlerinde kullanılan nadir toprak elementlerinin ihracat onay sürecini hızlandıracağını duyurmuştu. Pekin’in bu elementlerin ihracatına getirdiği kısıtlamalar, Washington ile ilişkilerde önemli bir gerilim noktasıydı.
Çin Ticaret Bakanlığı, Perşembe günü yaptığı açıklamada, nadir toprak elementleri için lisans başvurularının değerlendirme sürecinin hızlandırıldığını ve belirli sayıda uygun başvurunun onaylandığını belirtti.
Pekin’in Nisan ayında yedi nadir toprak elementinin ihracatına izin zorunluluğu getirmesi, ABD ve dünya genelinde otomobil, robot, rüzgar türbini ve diğer yüksek teknolojili ürünlerin üretimini sekteye uğratma tehdidi yaratmıştı. Bu nedenle son görüşmelerde tarifelerden çok bu ihracat kontrolleri ön plana çıktı.
Mayıs ayında Cenevre’de varılan anlaşma, Trump’ın başlattığı ticaret savaşının ardından uygulamaya konulan cezalandırıcı gümrük vergilerinin karşılıklı olarak azaltılmasını öngörüyordu.
Yine de bazı vergiler yürürlükte kalmaya devam ediyor. Özellikle Washington’un fentanil ticaretiyle bağlantılı ürünler ile alüminyum ve çelik ithalatına koyduğu yüksek tarifeler hâlâ geçerli.
Hızla değişen ticaret politikaları, hem ABD hem Çin ekonomileri üzerinde baskı yaratıyor. ABD ekonomisi, Ocak-Mart döneminde yıllık bazda yüzde 0,5 oranında daraldı. Bu daralmanın sebeplerinden biri, şirketlerin ve tüketicilerin Trump’ın yeni tarifeleri yürürlüğe koymasından önce yabancı ürünlere yönelmesiydi.
Çin’de ise fabrikaların kârı Mayıs ayında bir önceki yıla göre yüzde 9’dan fazla azaldı. Özellikle otomotiv sektörü bu düşüşten ciddi şekilde etkilendi. Ocak-Mayıs döneminde kârlar yıllık bazda yüzde 1’den fazla geriledi.
Trump ve diğer üst düzey Amerikalı yetkililer, Çin dışında Hindistan gibi birçok ülkeyle de benzer ticaret anlaşmaları yapmayı planladıklarını belirtti. Trump’a yakın isimlerden Howard Lutnick, “Anlaşma üzerine anlaşma yapacağız,” dedi.
Kaynak: Euronews ve BloombergHT
