Aşgabat şäheriniň 14-nji saglyk öýüniň maşgala lukmany Täçsoltan Elýasowa gyş möwsüminde ýüze çykýan ýiti dem alyş ýollarynyň keselleriniň bejerilişi we öňüni almak boýunça maslahatlary bilen paýlaşdy.

Lukmanyň bellemegine görä, ýiti dem alyş ýollarynyň keselleri esasan çagalar we gartaşan adamlarda ýygy-ýygydan duş gelýär. Olar iki topara bölünýär: ýokarky dem alyş ýollarynyň bakteriýa we wirus ýokanç keselleri.

Lukmançylyk tejribesi we ylmy maglumatlar dem alyş ýollarynyň keselleriniň köpüsiniň wiruslar tarapyndan döredilýändigini görkezýär. Soňra olara bakteriýalaryň goşulmagynyň netijesinde çynlakaý ýitileşmeleriň ýüze çykmagy ahmaldyr. Keseller howa-damja ýollary arkaly geçýär we şular ýaly meňzeş alamatlar bilen ýüze çykýar: gyzgynlygyň ýokarlanmagy, üşütme, burnuň bitmegi, kelle agyrynyň we üsgülewügiň döremegi peýda bolýar.

Täçsoltan Elýasowa ilkinji alamatlar ýüze çykanda maşgala lukmanyna wagtynda ýüzlenmegiň möhümdigini nygtady. Şunuň ýaly halatlarda lukman umumy barlagy geçirýär, näsag bilen söhbetdeşlik geçirýär we burun-bokurdak barlaglaryny belleýär. Ol netijelere görä bejergi belleýär we düşek düzgünine eýermegi maslahat berýär.

Lukman wirus kesellerini «aýak üstünde» geçirmegiň howpludygyny nygtaýar, sebäbi onuň ýürek, böwrek we öýken bilen baglanyşykly ýitileşmelere sebäp bolup biljekdigini duýdurdy. Agyr ýagdaýlarda tiz kömek çagyrmak we näsagy ýokanç keselleriň hassahanasyna ýerleşdirmek zerurdyr.

Öý şertlerinde bejergi alynýan wagtynda näsagy aýratyn otaga ýerleşdirmek, otagy günde 3–4 gezek şemallatdyrmak we köp suwuklyk içirmek maslahat berilýär. Şunuň ýaly halatlarda arassa agyz suwy, gazsyz mineral suw, dürli kisel içgileri, miwe we gök önümlerden edilen şireler, alma içgileri, gaýnadylan erik kişdesi, kalina we kişmiş peýdalydyr.

Lukmanyň maslahatyna görä, limonly we bal garylan çaý, zenjebil, kurkuma, itburun ösümliginiň miwesiniň çaýy, şeýle hem sogan, sarymsak, gyzyl burç goşulan tagamlar we unaş milli nahary peýdalydyr.

Täçsoltan Elýasowa antibiotikleri özbaşdak ulanmagyň howpludygyny aýratyn nygtady. Onuň sözlerine görä, bu saglyga uly zyýan ýetirip biler we dürli kesellere hem-de ýitileşmelere sebäp bolup biler. Antibiotikleriň düzümi güýçlüdir we käbir ýagdaýlarda bedene nädogry täsir edip biler.

Çeşme: «Türkmenistan» gazeti