SpaceX, uzay tarihinde bir ilke daha imza atmaya hazırlanıyor.

Dün (31 Mart 2025 pazartesi) gerçekleştirilen SpaceX Fram2 görevi kapsamında, ilk kez bir Crew Dragon kapsülü, astronotları Dünya’nın hem Kuzey hem de Güney Kutbu üzerinden geçirecek. Bu tarihi görev sadece güzergâhıyla değil, aynı zamanda içerdiği yazılım güncellemeleri, iniş rotası ve bilimsel deneylerle de dikkat çekiyor.

Fram2, bugüne kadar gerçekleştirilen tüm SpaceX görevlerinden farklı olarak, 90 derecelik eğimle yani tam kutup yörüngesinde uçacak. Görev, dört kişilik bir mürettebatla gerçekleştirilecek ve ekipte lider olarak bir kripto para milyarderi bulunacak. Görev sırasında tıbbi deneyler yapılacak ve dünyanın kutup bölgelerinin yüksek çözünürlüklü görüntüleri çekilecek.

SpaceX’in Falcon araçları ve fırlatmalardan sorumlu başkan yardımcısı Jon Edwards, yaptığı açıklamada Fram2’nin “her zamanki gibi” bir görev olmadığını belirtti. Normalde SpaceX, Florida’dan fırlattığı insanlı görevlerde Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) doğru 51.6 derecelik bir eğimle uçuyor. Ancak SpaceX Fram2 Görevi, neredeyse doğrudan güneye uçacak.

Bu durum, acil durumlarda kapsülün güvenli bir şekilde suya iniş yapabilmesi için Crew Dragon yazılımında özel değişiklikler yapılmasını gerektirdi. Özellikle rüzgâr yönü kıyıya doğruysa, kapsülün açık sulara düşmesi hayati önem taşıyor.

Fram2 görevi kapsamında sadece Crew Dragon değil, Falcon 9 roketinin dönüş manevrası da farklı şekilde yapılandırıldı. Edwards, bu görevde roketin “kısa bir geri itiş yanması” (boost-back burn) yapacağını ve ardından uluslararası sularda konuşlandırılmış bir drone gemisine iniş yapacağını belirtti.

Fram2 göreviyle birlikte SpaceX, ilk kez bir Crew Dragon kapsülünü ABD’nin Batı Kıyısı’na indirmiş olacak. Normalde NASA görevlerinde kapsüller Doğu Kıyısı’na iniş yapıyor. Bu değişikliğin temel nedeni, Dragon kapsülünün arka bölmesinde (trunk) bulunan güneş panelleri ve radyatörlerin inişte güvenlik riski oluşturmaması.

Bu nedenle Crew Dragon, yörüngeden çıkış (deorbit) manevrasını yaparken bu bölmeyi ayırmadan, birlikte iniş yapacak.

SpaceX Fram2 Görevi kapsamında, Crew Dragon’un trunk bölümüne Starlink uydu terminali yerleştirildi. Bu terminal, kutup yörüngesinde bile 1 Gbps internet bağlantısı sağlayarak, mürettebatın kesintisiz iletişim kurmasını mümkün kılacak. Bu, uzay görevleri için internet bağlantısında büyük bir adım olarak değerlendiriliyor.

Edwards’a göre, Batı Kıyısı’ndaki yüksek irtifa deniz sisi (marine layer), kapsülün kurtarılması açısından sorun teşkil etmeyecek. Ancak bu sis, özellikle helikopterle yapılan kurtarma operasyonlarında zorluk yaratabilir.

Kaynak: Beetekno