Uzay ve zamana ilişkin genel görelilik teorisini geliştiren, kuantum mekaniğiyle ilgili çalışmalara katkılarıyla bilinen teorik fizikçi Albert Einstein tarafından kaleme alınan ve İkinci Dünya Savaşı yıllarında ABD Başkanlığı yapan Franklin D. Roosevelt'i, Nazilerin nükleer çalışmaları konusunda uyardığı tarihi mektup, Christie's müzayede evinde düzenlenen açık artırmada 3.992 milyon dolara satıldı.
Einstein mektupta, dönemin Alman hükümetinin nükleer araştırmaları desteklediği ve bu araştırmalar sonucunda "çok güçlü bombalar" üretebileceği hakkında uyarırken, ABD'nin de benzer faaliyetlere başvurmasını tavsiye ediyor.
Almanya'nın, Polonya'yı işgal etmesinden birkaç hafta önce yazılan 2 Ağustos 1939 tarihli mektupta Einstein, uranyumun önemli bir enerji kaynağı olabileceğine dikkati çekiyor.
Mektupta, büyük kütlelerdeki uranyumun nükleer zincirleme reaksiyonu oluşturabileceğini belirten teorik fizikçi, bu reaksiyonun bomba yapımında kullanılabileceğini vurguluyor.
ABD mektuptan üç yıl sonra atom bombası geliştirmeye yönelik Manhattan Projesi’ni başlatmış, 1945’te Japonya’ya atom bombaları atmıştı.
Mektup, dünyanın en ünlü fizikçisi Einstein'ın New York Long Island'ın kuzey kıyısındaki bir kulübede bilim insanı arkadaşı Leo Szilard ile birlikte kaleme aldığı iki mektuptan biriydi.
Mektubun diğer kopyası ise New York Hyde Park'taki Roosevelt kütüphanesi ve müzesinde bulunuyor.
Mektubun imzalı ve biraz daha kısa olan ikinci versiyonu, 2018’de 65 yaşında ölen Microsoft’un kurucu ortağı Paul Allen’a ait eserlerin açık artırması kapsamında satıldı.
Allen, mektubu 2002 yılında yayıncı ve üçüncü parti başkan adayı Malcolm Forbes'tan 2.1 milyon dolara satın aldı. Wall Street Journal bunun 1 milyon doları aşan ilk 20. yüzyıl tarihi belgesi olduğunu belirtti.
Einstein mektubun Amerika’nın o dönemde nükleer silah üreten tek ülke haline gelmesinde oynadığı rol nedeniyle pişmanlık duymuş, 1947’de “Almanların atom bombası üretmeyi başaramayacağını bilseydim kılımı kıpırdatmazdım” demişti.
Kaynak ile fotoğraf: NTV, Diken, Artı Gerçek, Fine Books Magazine ve Business Insider